بهینه سازی طرح تراکم دینامیکی پسکرانه اسکله های بلوکی 16 و 17 فاز دوم بندر پتروشیمی پارس از طرف پیمانکار EPC شرکت توسعه سازه های دریایی (تسدید) به کلینیک ژئوتکنیک مهندسین مشاور هندسه پارس واگذار شد. طرح بهسازی اولیه این پروژه مشتمل بر تراکم دینامیکی با ضربات 900 تن متر و اعمال 15 ضربه در هر نقطه بود که در کل پسکرانه 7.8 هکتاری معادل 37 میلیون تن متر کوبش باید انجام می شد.
آقای مهندس محمدنیا کارشناس ارشد کلینیک ژئوتکنیک توضیحات به شرح ذیل را در خصوص روش بهینه سازی طرح تراکم دینامیکی در این پروژه ارائه کردند:
الف) ارزیابی واقع بینانه روانگرایی
- در مطالعات مشاور قبلی خاک پروژه در محدوده استحصالی روانگرا تشخیص داده شده بود. با توجه به وجود درصد قابل توجه شن در کلیه گمانه های محدوده استحصالی، روانگرا بودن خاک مورد تردید واقع شد. این مهندسین مشاور با انجام بررسی های مختلف سعی کرد تا وضعیت روانگرایی خاک بستر پروژه را شناسایی کند. در گام اول استعداد روانگرایی خاک با روش های مختلف موجود در مراجع معتبر ملی و بین المللی نظیر معیارهای ونگ، سید و همکاران، اندرو و مارتین، بری و بولانژر مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از آن پتانسیل روانگرایی خاک با روش های NCEER، TC4 و سرعت موج برشی بررسی شد. مجموعه مطالعات این مشاور نشان داد که خاک بستر پروژه استعداد و پتانسیل روانگرایی ندارد.
ب) انتخاب نشست مجاز
- در گام بعدی این مشاور براساس نوع سازه های موجود در پروژه نسبت به انتخاب تغییرشکل های مجاز آنها اقدام نمود. عمده سازه های موجود در زمین پروژه شامل ساختمان ها، جاده ها و خطوط لوله از جنس HDPE است. نکته قابل توجه این است که برخی سازه های انعطاف پذیر نظیر خطوط لوله HDPE نشست مجاز قابل توجهی (حدود 20 سانتیمتر) در شرایط زلزله دارند.
ج) محاسبه نشست ناشی از تراکم در هنگام زلزله
- وضعیت خاک پروژه در شرایط بهره برداری بسیار مناسب است و خاک بستر از نظر ظرفیت باربری و نشست در شرایط بهره برداری کفایت لازم را دارد. لیکن به دلیل استحصالی بودن خاک امکان نشست های تراکمی در زلزله وجود دارد. این مشاور نشست تراکمی حین زلزله را با روشهای تجربی مختلف محاسبه نمود و حداکثر مقدار نشست تراکمی را ملاک تصمیم گیری قرار داد. نشست تراکمی محاسبه شده در زمین پروژه حدود 23 سانتیمتر برآورد گردید.
د) طرح مجدد تراکم دینامیکی
- در گام بعد طرح تراکم دینامیکی به منظور کاهش نشست های تراکمی و بهره برداری به مقادیر مجاز ارائه شد. برای طراحی تراکم دینامیکی از مدل سازی های عددی دو بعدی و سه بعدی در کنار محاسبات دستی استفاده شد. نهایتا طرح تراکم دینامیکی مشتمل بر ضربات 300 تن متر و 10 ضربه در هر نقطه ملاک عمل قرار گرفت.
ه) جمعبندی
در مجموع بر مبنای مطالعات این مهندسین مشاور کل تن متر تراکم دینامیکی پروژه از 37 میلیون تن متر به 5 میلیون تن متر کاهش یافت و طرح بهسازی به میزان 87 درصد بهینه سازی شد.
